Veel voorkomende vragen

Word ik afgeluisterd?

Het is zeker mogelijk dat je wordt afgeluisterd.

Ook bij minder ernstige zaken kan worden getapt. Er wordt wel vermoed dat het tappen tijdens een telefoongesprek hoorbaar is aan kliks op de telefoonlijn, maar dit staat niet vast. Er is wel een zaak waarbij een officier van justitie een vertrouwelijk telefoongesprek tussen een verdachte en een advocaat als bewijs wilde gebruiken. Echter, de rechter stond dat vooralsnog niet toe.

Zelfs de locatie van de telefoon wordt bijgehouden. Het is daarvoor niet nodig dat over de telefoon een gesprek wordt gevoerd. De officier van justitie zegt dan: "De verdachte moet bij de inbraak betrokken zijn geweest, omdat op het tijdstip van de inbraak zijn telefoon een mast in de omgeving aanstraalde."

Ingeval de politie een telefoongesprek als bewijs wil gebruiken, dan maakt de politie van het mondelinge gesprek een schriftelijk verslag. Het kan zinvol zijn om te vragen om de band te mogen beluisteren. Want bij het terugvinden en uitwerken van de afgeluisterde gesprekken wil nog wel eens iets fout gaan.

Is de politie betrouwbaar?

Over het algemeen behandelt de politie een verdachte correct. Bedenk wel dat de politie de tegenpartij van een verdachte is en over diverse middelen beschikt om een verklaring van een verdachte los te krijgen. Die middelen zal de politie zo nodig ook gebruiken en de verdachte bemerkt dat niet altijd. Als de politie toezeggingen doet, dan worden die nagekomen, maar toezeggingen worden meestal niet duidelijk vastgelegd. Vaak vertrouwt de politie een verdachte niet, en dat betekent dat de verdachte even vaak goede redenen heeft om de politie argwanend te benaderen.

Voorbeeld overdonderen

Zo komt het voor dat de politie de verdachte om 07.00 uur van zijn bed licht. Zelfs in gevallen waarin de verdachte heeft aangegeven om vrijwillig op het politiebureau te verschijnen. De politie doet dit om de verdachte te overdonderen.

Voorbeeld omkeren bewijs

Zo komt het voor dat de politie suggereert dat de verdachte moet bewijzen dat hij onschuldig is. Echter, het is niet aan de verdachte om zijn onschuld te bewijzen, maar het is aan de politie om de schuld van de verdachte te bewijzen.

Aanhouding

Wanneer iemand door de politie is aangehouden kan de zaak zich op drie wijzen ontwikkelen.

Vrij zonder dagvaarding (politie)

De verdachte wordt op het politiebureau door de politie vrijgelaten. In dit geval krijgt de zaak meestal geen vervolg. De verdachte blijkt bijvoorbeeld onschuldig te zijn. Mocht de zaak alsnog een vervolg krijgen, dan dient de verdachte zelf met een raadsman contact op te nemen voor verdere rechtsbijstand.

Vrij met dagvaarding (officier van justitie)

De verdachte wordt op het parket voor een officier van justitie geleid. In dit geval wordt de verdachte meestal vrijgelaten zodra aan hem of haar een dagvaarding is uitgereikt. In de dagvaarding staat wanneer de verdachte voor de rechter dient te verschijnen. De verdachte dient zelf met een raadsman contact op te nemen voor verdere rechtsbijstand.

Twee weken langer blijven zitten (rechter-commissaris)

De verdachte wordt op de rechtbank voor een rechter-commissaris geleid. In dit geval moet de verdachte meestal twee weken langer blijven zitten. Het parket roept dan een raadsman op. Het parket behoort daarbij aan de verdachte te vragen of een bepaalde raadsman de voorkeur geniet. Gewoonlijk is de raadsman bereid om de verdachte op basis van een toevoeging bij te staan. Dit betekent dat de verdachte de raadsman niet zelf hoeft te betalen.

Ik vind dat ik voor flauwekul wordt vervolgd

Je bent niet de enige die dat vindt.

De sociale controle binnen de samenleving is de laatste jaren afgenomen. Dit heeft ertoe geleid dat veel problemen die vroeger "in der minne" zouden zijn geregeld, nu door tussenkomst van de politie worden opgelost. Ook in andere situaties bestaat er vanuit de samenleving een toenemende vraag om strafrechtelijk ingrijpen.

Jongeren vormen de grootste groep mensen die zich schuldig maken aan strafbare feiten. Het gaat vaak om zaken waar ieder mens zich in zijn of haar jeugd schuldig aan heeft gemaakt. Echter, de politie grijpt in, daar gevreesd wordt dat er geen vader of moeder is die overwicht heeft om de jongeren op het rechte pad te houden. Soms terecht, maar soms ook niet.

Ik heb uit zelfverdediging gehandeld

Bezwaar tegen dagvaarding

De officier van justitie heeft mij gedagvaard om bij de strafrechter te verschijnen. Op de achterkant staat dat ik binnen acht dagen na betekening een bezwaarschrift tegen de dagvaarding kan indienen.

Bedenk dat een bezwaarschrift alleen zinvol is wanneer het onwaarschijnlijk is dat je wordt veroordeeld. Gewoonlijk laat de rechter die over het bezwaarschrift gaat, dit oordeel over aan de rechter die de zaak zelf behandelt.

Een bezwaarschrift heeft daarom alleen zin wanneer er sprake is van een:

• feit dat reeds is afgedaan
• feit dat nog niet is afgedaan, maar wel is verjaard
• dwaling omtrent de persoon (ze moeten niet jou, maar een ander hebben)

Kan ik zelf ook aangifte doen?

Wel volgens de theorie. Niet volgens de praktijk. Wanneer twee mensen slaande ruzie hebben, dan komt het voor dat ook twee mensen schuld hebben. Echter, van deze nuancering wil de politie niet altijd weten.

De politie denkt namelijk in "slachtoffer" versus "dader". Wie als eerste aangifte doet, wordt door de politie vaak aangemerkt als "slachtoffer" en de ander is dan dus "dader".

Wanneer de ander aangifte wil doen, dan heet het dat "daders geen aangifte kunnen doen". Op zijn best krijgen ze te horen dat ze een "klaagschrift voor niet vervolging" kunnen indienen.

Moet ik aan het slachtoffer schadevergoeding betalen?

Er is veel aandacht voor het slachtoffer. Soms terecht, maar soms ook niet. In ieder geval heeft het slachtoffer de mogelijkheid om zich als benadeelde partij in een strafzaak te mengen. De advocaat dient zich dan de vragen te stellen (en daar zo nodig opmerkingen over te maken) of:

• Het slachtoffer misschien zelf ook een strafbaar feit heeft begaan.
• Het slachtoffer leugenachtig is.
• Er daadwerkelijk schade is.
• De schade veroorzaakt is door het strafbare feit.
• Het slachtoffer eigen schuld aan de schade heeft.
• De "dader" de schade met het "slachtoffer" kan verrekenen.
• De schade door een verzekeraar is of kan worden vergoed.
• Het slachtoffer door de schadevergoeding "nieuw" voor "oud" krijgt.
• Wanneer de rechter je veroordeelt tot het vergoeden van de schade, dan moet je er rekening mee houden dat ingeval:
• je de schade niet tijdig betaalt, je voor iedere € 50 een dag mag gaan zitten. Echter, het bedrag dat je moet betalen blijft staan. Wie dus € 500 te laat betaalt, mag tien dagen gaan zitten en alsnog € 500 betalen.
• ingeval je samen met een ander de schade hebt veroorzaakt, dan moet je er samen voor zorgen dat de schade wordt vergoed. Wanneer je mededader niet betaalt, dan mag je zelf twee keer voldoen (en moet je zien of je het teveel betaalde van je mededader terug krijgt).

Hoe verloopt een strafzitting?

Globaal gesproken heeft een strafzitting het volgende verloop.

1  Rechter vraag naar naam, geboortedatum en adres

2  Officier van justitie leest beschuldiging voor

3  Rechter stelt vragen over:

• feiten
• persoonlijke omstandigheden
• eventuele schadevergoeding slachtoffer

4  Officier van justitie eist straf

5  Raadsman voert verweer tegen geëiste straf

6  Officier van justitie mag nog een keer op raadsman reageren

7  Raadsman mag nog een keer op officier van justitie reageren

8  Verdachte heeft laatste woord

9  Rechter doet meteen uitspraak of zegt wanneer uitspraak wordt gedaan

10 Ingeval de rechter meteen uitspraak doet, dan:

a zegt de rechter dat de verdachte hoger beroep kan instellen

b vraagt de rechter of de verdachte van hoger beroep wenst af te zien

c vraagt de rechter of de officier van justitie van hoger beroep wenst af te zien

Wat kan ik het beste zeggen als laatste woord?

Een laatste woord moet bij voorkeur kort zijn. Het hoeft geen spijtbetuiging te zijn, maar het mag wel.

Krijg ik een strafblad?

Het is zeker mogelijk dat je een strafblad krijgt. Echter, je moet onderscheid maken tussen "justitiële documentatie" en een "verklaring omtrent gedrag".

Justitiële documentatie

Justitiële documentatie heeft iedereen tegen wie een zaak loopt of heeft gelopen. Het maakt niet uit of de zaak is geëindigd met een veroordeling of vrijspraak. Het staat in een computer en het blijft de rest van je leven in de computer staan.

Verklaring omtrent gedrag

Een verklaring omtrent gedrag wordt soms verlangd door een werkgever. Zelfs in gevallen dat zo'n verklaring niet nodig is, weet een werkgever vaak een reden te verzinnen waarom van de kandidaat werknemer zo'n verklaring redelijkerwijze verlangd zou mogen worden.

Minder dan vier jaar: probleem

Globaal gesproken wordt een verklaring omtrent het gedrag niet afgegeven, wanneer het minder dan vier jaar geleden is dat een:

transactie van de officier van justitie is aanvaard (zogenaamde TOM of TRIP).

veroordeling tot een taakstraf (leren of werken) door de rechter is uitgesproken.

Meer dan vier jaar: geen probleem

Globaal gesproken wordt een verklaring omtrent het gedrag wel afgegeven, wanneer de transactie of veroordeling meer dan vier jaar geleden is aanvaard of uitgesproken.

Uitzonderingen op regel

Op deze regel wordt een uitzondering gemaakt, wanneer je een:

• zedendelict hebt gepleegd.
• gevangenisstraf geheel of voor een deel hebt uitgezeten.

In deze gevallen wordt altijd een afweging gemaakt tussen enerzijds het delict wat je gepleegd zou hebben en anderzijds het werk wat je zou willen verrichten.

Voorbeeld 1

Een man is ooit betrokken geweest bij een vechtpartij op school. De man heeft toen een transactie aanvaard. Tien jaar later is de man betrokken bij een vechtpartij in een kroeg. De officier van justitie wenst dat de man in voorarrest blijft, omdat uit de justitiële documentatie blijkt dat er "herhalingsgevaar" zou bestaan.

Voorbeeld 2

Een vrouw staat te recht voor doorrijden na een ongeval. Bij het bespreken van de persoonlijke omstandigheden werpt de rechter een blik op de justitiële documentatie. De rechter ziet dat de vrouw tien jaar daarvoor is veroordeeld voor winkeldiefstal. De rechter mompelt vervolgens: "U bent hier eerder geweest, maar dit was voor een ander feit."

Voorbeeld 3

Een jongen aanvaardt een transactie, omdat onder het zadel van zijn bromfiets wurgstokjes zijn aangetroffen. Twee jaar later vraagt de jongen een verklaring omtrent het gedrag aan. De verklaring zal waarschijnlijk worden geweigerd, omdat er minder dan vier jaar zijn verlopen tussen het delict en de verklaring.

Voorbeeld 4

Een jongen aanvaardt een transactie, omdat hij betrokken is geweest bij een fietsendiefstal. Zes jaar later vraagt de jongen een verklaring omtrent het gedrag aan. De verklaring zal waarschijnlijk worden verleend, omdat er meer dan vier jaar zijn verlopen tussen het delict en de verklaring.

Voorbeeld 5

Een vrouw wenst als schoonmaakster te gaan werken. Tijdens haar jeugd heeft de vrouw een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden uitgezeten voor een drugsdelict. Het zal er om spannen of een verklaring wordt afgegeven. Enerzijds meer dan vier jaar geleden. Anderzijds een onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

Omzetting taakstraf in gevangenisstraf/jeugddetentie

Mijn taakstraf zou zijn mislukt. De officier van justitie schrijft dat ik binnen twee weken een bezwaarschrift tegen de omzetting kan indienen (artikel 77p Wetboek van Strafvordering). Ik ben opzoek naar een model van zo'n bezwaarschrift.

Klik hier voor een model

Bedenk dat je mogelijk recht hebt op een kostenloze advocaat.

Mocht je zaak bij de Rechtbank 's-Gravenhage, Haarlem of Rotterdam lopen, dan horen we graag van je!

Wordt een voorwaardelijke straf tenuitvoergelegd?

De rechter heeft mij veroordeeld tot een taakstraf van veertig uur onvoorwaardelijk en twintig uur voorwaardelijk. De onvoorwaardelijke taakstraf van veertig uur heb ik verricht. Echter, binnen de proeftijd heb ik een vernieling gepleegd. Voor de vernieling is mij een boete/transactie aangeboden. Moet ik ook de voorwaardelijke taakstraf van twintig uur gaan verrichten?

De tenuitvoerlegging van een voorwaardelijke straf vereist de tussenkomst van een rechter. Zolang de vernieling niet voor de rechter komt, kan geen tenuitvoerlegging van de voorwaardelijke taakstraf van twintig uur plaatsvinden.

In dit geval luidt ons advies om de boete/transactie te aanvaarden (en ook tijdig en volledig te betalen). Je kunt zo voorkomen dat de vernieling voor de rechter komt (en de officier van justitie van die gelegenheid gebruik maakt om ook een tenuitvoerlegging van de voorwaardelijke taakstraf van twintig uur te vorderen).

Is een spiegelconfrontatie betrouwbaar?

Kan de politie mij thuis halen?

Kan ik schadevergoeding krijgen?

Wanneer je zaak is geëindigd met een sepot of vrijspraak (en soms wanneer je langer hebt gezeten dan de straf die je hebt gekregen), dan kun je in aanmerking komen voor een schadevergoeding. Reken je niet rijk, maar een schadevergoeding laat je natuurlijk niet liggen. Wees er snel bij, want na drie maanden komt het recht op vergoeding van de schade te vervallen.

Klik hier voor een model

Bedenk dat je mogelijk recht hebt op een kostenloze advocaat.

We horen graag van je!